روش‌شناسی مقام معظم رهبری در تقابل با انحرافات عقیدتی عصر غیبت با محوریت اندیشه جهاد تبیین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، رشته فلسفه و کلام، دانشگاه دولتی قم، قم. ایران (نویسنده مسئول).

2 دانشیار، گروه مهدویت‌پژوهی، پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، ایران.

10.22081/jm.2024.68213.1085

چکیده

انحرافات ‌عقیدتی، به معنی بازگشت از اعتقادات صحیح به‌‌سوی التقاط و کج‌اندیشی است که راهبری و مقابله با آن در عصر‌غیبت به‌‌واسطه دوری جامعه از امام، شکلی متفاوت به خود می‌گیرد. این نوشتار، با روش تحلیلی_توصیفی و با هدف روش‌شناسی مقام معظم رهبری در تقابل با انحرافات عقیدتی عصر غیبت شکل‌گرفته و محور کار خود را بر پایه اندیشه جهاد تبیین قرار داده است. مقام‌ معظم‌رهبری به‌عنوان یکی از نخبگان ‌عصر ‌غیبت، جهاد تبیین را بهترین راه آگاه‌سازی جامعه نسبت به انحرافات و نیز موفق‌ترین طریق دفاع از دیدگاه حق در برابر انحرافات دشمنان می‌دانند. با توجه به تقسیم انواع مختلف انحرافات در سه بخش فردی، فتنه دشمنان خارجی و پرسش‌ها و شبهات داخلی؛ شیوه تبیین در هر نوع، متفاوت از دیگری خواهد بود. مخاطب اصلی جهاد تبیین، افراد ناآگاه، غیرمغرض و کسانی هستند که تصوری از اسلام و اندیشه‌های ‌اسلامی ندارند؛ بااین‌حال، تبیین می‌تواند خنثی‌کننده حربه‎ها و مغالطات دشمنان نیز باشد. روش‌های تبیینی مورد تأیید مقام معظم رهبری، در روایت صادقانه حقایق، تبیین منطقی آرمان‌ها و اهدف و در بیان دستاوردهاست؛ ازاین‌رو نگهداشت جامعه از انحرافات ‌عصر‌غیبت با تبیین اموری چون: مسئله امامت در ادبیات ‎شیعه ‎امامیه، اثبات تولد شخص مهدی، شناخت و مراجعه به منابع ‌اصیل ‌اسلامی، توجه به نشانه‌های ‎قطعی ‎ظهور، درک صحیح از معنای انتظار و سیستم نیابت‎ عامه انجام می‌پذیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Methodology of the Supreme Leader of Iran Facing the Belief Deviations of the Occultation Age with an Emphasis on the Thought of Jihad-e Tabyeen

نویسندگان [English]

  • Fataemeh RaooftTabar 1
  • Khodamorad Salimian 2
1 PhD student, Department of Philosophy and Theology, Qom State University. Qom, Iran (corresponding author).
2 Associate professor, Department of Mahdism Studies, Research Center for Mahdism and Futurology, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran.
چکیده [English]

Belief deviations mean a return from correct beliefs towards eclecticism and wrong thinking, which management and dealing with them in the Age of Occultation takes a different form due to the absence of the imam in the society. This article has been formed with the analytical-descriptive method and with the aim of the studying the methodology of the Supreme Leader of Iran in opposition to the belief deviations in the age of occultation, and his work is based on the idea of Jihad-e Tabyeen (Struggle for clarification). The Supreme Leader, as one of the elites of the age of occultation, considers Jihad-e Tabyeen to be the best way to inform the society about deviations and also the most successful way to defend the right view against the deviations of the enemies. Considering the division of different types of deviations into three individual sections, sedition of foreign enemies and internal questions and doubts, the method of explanation in each type will be different from the other. The main audience of Jihad-e Tabyeen are ignorant, unbiased people and those who have no idea about Islam and Islamic thoughts. However, explanation can also neutralize the tactics and fallacies of enemies. The explanatory methods approved by the Supreme Leader are in fact, the logical explanation of ideals and goals, and achievements. Therefore, protecting the society from the deviations of the Age of Occultation can be done by explaining things such as the issue of Imamate in Shia Imamiya literature, proving the birth of Imam Mahdi, recognizing and referring to authentic Islamic sources, paying attention to the definite signs of the reappearance of Imam Mahdi, correct understanding of the meaning of the waiting and the proxy system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mahdiism
  • methodology
  • belief deviations
  • age of occultation
  • Jihad-e Tabyeen
  • The Supreme Leader of Iran
  1. * قرآن

    ** نهج‌البلاغه

    1. اربلی، علی ‌بن ‌عیسی. (1381). کشف‌الغمه ‌فی‌معرفه‌الائمه. تبریز: بنی‌هاشمی.
    2. حلی، حسن ‌بن ‌یوسف. (1982م). نهج‌الحق و کشف‌الصدق. بیروت: دارالکتب اللبنانی.
    3. حمیری، عبدالله ‌بن ‌جعفر. (1413ق). قرب الاسناد. قم: موسسه‌آل‌البیت ع.
    4. حیایی، طاهره. (1401). گستره جهاد تبیین در اندیشه دفاعی امام خامنه‌ای. مجله معرفت سیاسی، 14(27)، صص 7-
    5. خامنه‌ای، سیدعلی. (1400). بیانات: در مراسم تنفیذ حکم سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران، ir/u59742
    6. خامنه‌ای، سیدعلی. (1355). بیانات: در نشست سه‌جانبه با شهید مطهری و دکتر شریعتی، 10/10/1355، https://khl.ink/f/50996..
    7. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/03/1368). بیانات: در دیدار با اقشار مردم. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/2082..
    8. خامنه‌ای، سیدعلی. (11/12/1369) . بیانات: در دیدار با اقشار مردم. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/2430..
    9. خامنه‌ای، سیدعلی. (12/02/1380). بیانات: در دیدار جوانان در رشت. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/3064.
    10. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/12/1381). بیانات: در دیدار با جوانان زاهدان. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/11753
    11. خامنه‌ای، سیدعلی. (08/06/1384). بیانات: سخنرانی در دیدار با هیئت دولت. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/3304
    12. خامنه‌ای، سیدعلی. (14/03/1387). بیانات: در سالگرد امام‌خمینی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: ، https://khl.ink/f/3463.
    13. خامنه‌ای، سیدعلی. (05/06/1387). بیانات: دیدار نخبگان جوان د‌انشگاهی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/3685.
    14. خامنه‌ای، سیدعلی. (22/02/1388). بیانات: در جمع مردم‌ کردستان. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/6642.
    15. خامنه‌ای، سیدعلی. (18/04/1390). بیانات: سخنرانی در جمع اساتید و فارغ التحصیلان تخصصی مهدویت. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/12889.
    16. خامنه‌ای، سیدعلی. (24/07/1390). بیانات: سخنرانی در جمع دانشجویان کرمانشاه. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/17597.
    17. خامنه‌ای، سیدعلی. (12/04/1395). بیانات: در دیدار جمعی از دانشجویان. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/33694.
    18. خامنه‌ای، سیدعلی. (05/07/1400). بیانات: سخنرانی در پایان مراسم اربعین‌ حسینی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/48746.
    19. خامنه‌ای، سیدعلی. (21/09/1400). بیانات: در دیدار پرستاران و خانواده‌ شهدای ‌سلامت. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/49192.
    20. خامنه‌ای، سیدعلی. (03/11/1400). بیانات: در دیدار با مداحان. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/49448.
    21. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/11/1400). بیانات: در دیدار فرماندهان و کارکنان ‌نیروی ‌هوایی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://khl.ink/f/49572.
    22. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/12/1400). بیانات: در دیدار اعضای ‌مجلس ‌خبرگان. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: ، https://khl.ink/f/49769.
    23. راغب، حسین ‌بن ‌محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن (ج1). بیروت: دارالشامیه.
    24. سلیمیان، خدامراد؛ شاهرخی، سیدحامد. (1399). تحلیل روایی مبانی و اصول انتظار در بیانات آیت‌الله خامنه‌ای. مجله پژوهش‌های مهدوی، ش33، صص 25-
    25. صدوق، محمد. (1395). کمال‌الدین و تمام‌النعمه (ج2). تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
    26. صلیبا، جمیل. (1366). فرهنگ فلسفی (مترجم: منوچهر صانعی). تهران: انتشارات حکمت.
    27. طبرسی، احمد. (1403ق). الاحتجاج (ج2). مشهد: نشر المرتضی.
    28. طبری‌آملی، محمد بن جریر. (1413ق). دلائل‌الامامه. قم: بعثت.
    29. طوسی، محمد بن‌ حسن. (1414ق). الامالی. قم: دارالثقافه.
    30. طوسی، محمد بن ‌حسن. (1406ق). الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد. بیروت: دارالاضواء.
    31. کرمی، حمیدرضا. (1402). مهدویت در اندیشه مقام معظم رهبری. مجله مشرق موعود، 17(66)، صص 7-
    32. کلینی، محمد بن ‎یعقوب. (1363). الکافی (ج1و 7). تهران: دارالکتب‌الاسلامیه.
    33. لاهیجی، عبدالرزاق. (1372). سرمایه ایمان در اصول ‌اعتقادات. قم: انتشارات‌الزهراء‘.
    34. مفید، محمد بن‌ نعمان. (1414ق). تصحیح ‌الاعتقادات الامامیه. قم: کنگره شیخ مفید.
    35. نجم‌آبادی، زهرا. (1401). الزامات و موانع اخلاقی جهاد تبیین در اندیشه مقام معظم رهبری با تکیه بر نقش روحانیت. مجله اخلاق، 12(68)، صص 103-128 .
    36. نعمانی، محمد بن ‌ابراهیم. (1426ق). الغیبه (ج1). قم: مدین.