اصالت باورداشت مهدویت از دیدگاه آیت‌الله العظمی صافی‏گلپایگانی ره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

1 استاد همکار پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی

2 ، قم، ایران.

10.22081/jm.2023.66489.1072

چکیده

یکی از مسائل مهم و کلیدی در باب مهدویت، بحث پیرامون اصالت باور به مهدویت و بررسی مبانی اثباتی آن است. مراد از «اصالت مهدویت» اعتبار و اثبات قطعی این آموزۀ اسلامی و الهی بر پایۀ دلایل عقلی، نقلی و تاریخی است. پرداختن به این موضوع بدین جهت ضرورت دارد که این بحث مبنای بسیاری از مسائل مربوط به مهدویت در تفکر اسلامی شمرده می‏شود؛ به همین دلیل مسئلۀ اصالت مهدویت همواره مورد توجه اندیشمندان اسلامی بوده است. مرحوم آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی ره از جمله اندیشمندان مهدوی در دوران معاصر است که به این موضوع اهتمام ورزیده و آثار علمی متعددی پیرامون مهدویت به رشتۀ تحریر در آورده و ابعاد دینی، عقلانی، قرآنی و روایی این بحث را با ژرف‏نگری خاصی مورد بررسی قرار داده است. مقالۀ حاضر باروش توصیفی‌ـ‌تحلیلی به بررسی این موضوع می‏پردازد. یافته‏های تحقیق بیانگر آن است که آیت‌الله صافی گلپایگانی ره اصالت مهدویت در نگرش دینی را از دو منظر عام و خاص مورد تأمل قرار داده و بشارت‏های ادیان، همسویی با غایت‏ دین و هماهنگی با سنت‌های تاریخ را از جمله مبانی اصالت مهدویت در تفکر دینی بیان کرده است و در حوزۀ نگرش خاص اسلامی نیز بناکردن آموزۀ مهدویت به مبانی عقلی، قرآنی، روایی و اجماع مسلمین را از بنیادهای اصالت اندیشۀ مهدویت در اسلام بر شمرده است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Originality of the Belief in Mahdiism from the Viewpoint of Ayatollah Safi Golpayegani

نویسنده [English]

  • Ghanbar Ali Samadi 1 2
1 Professor, Al-Mustafa International Research Institute, Qom, Iran
2 Professor, Al-Mustafa International Research Institute, Qom, Iran
چکیده [English]

One of the important and key issues regarding Mahdiism is the originality of the belief in Mahdiism and the examination of its evidential principles. What is meant by the "originality of Mahdiism" is the validity and definitive proof of this Islamic and divine teaching based on intellectual, narrative, and historical reasons. Dealing with this issue is necessary because this discussion is considered the basis of many issues related to Mahdiism in Islamic thought. For this reason, the originality of Mahdiism has always been the concern of Islamic thinkers. Ayatollah Safi Golpayegani was one of the Mahdavi thinkers in the contemporary era who paid attention to this issue, wrote numerous scientific works about Mahdiism, and examined the religious, intellectual, Qur''anic and narrative dimensions of this area in detail. The present article examines this issue in a descriptive and analytical method. The findings of the study suggest that Ayatollah Safi Golpayegani has examined the originality of Mahdiism in the religious attitude from two general and special perspectives. He has stated preaching religions, alignment with the goal of religion and harmony with the traditions of history among the principles of the originality of Mahdiism in religious thought. In the specific Islamic attitude, he considered the adherence of Mahdism doctrine to the rational, Quranic, narrative and consensus of Muslims as one of the foundations of the originality of Mahdiism thought in Islam.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mahdiism
  • originality
  • beliefs
  • principles
  • religions
  • goals
  • Islamic thought
  • Safi
  1. * قرآن کریم

    ** نهج البلاغه

    1. ابن ابی‌الحدید، عزالدین. (1378ق).شرح نهج‌البلاغه (محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم، ج2). بیروت: دار احیاء الکتب العربیة.
    2. ابن خلدون، عبدالرحمن. (1408ق). تاریخ ابن خلدون (محقق: خلیل شحادة، چاپ دوم). بیروت: دار الفکر.
    3. سفارینی، شمس‌الدین. (1402ق). لوامع الأنوار البهیة وسواطع الأسرار الأثریة لشرح الدرة المضیة فی عقد الفرقة المرضیة (ج2، چاپ دوم). دمشق: مؤسسة الخافقین ومکتبتها.
    4. سویدی، محمدامین. (1406ق). سبائک‌الذهب فی معرفة قبائل‌العرب. بیروت: دار الکتب العلمیة.
    5. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1380). منتخب الأثر فی الإمام الثانی عشرع (ج2، چاپ اول، 3جلدی). قم: مکتبة آیة الله العظمى الصافی الگلپایگانی ره.
    6. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1387). گفتمان مهدویت‏. قم: مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمى صافى گلپایگانی ره.
    7. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1393). اصالت مهدویت (چاپ اول). قم: دفتر تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی ره.
    8. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1395). نوید امن و امان؛ پیرامون شخصیت، زندگانی، غیبت و ظهور حضرت ولی عصرعج. قم:، مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمى صافى گلپایگانی ره.
    9. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1397). سلسه مباحث امامت و مهدویت (4 جلدی). قم: مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمى صافى گلپایگانی ره.
    10. صدر، محمدباقر. (1417ق). بحث حول المهدى (محقق: عبد الجبار شرارة، چاپ اول). قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة.
    11. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج9). قم: انتشارات جامعه مدرسین.
    12. طوسى، محمد بن حسن. (1402ق). التبیان فی تفسیر القرآن (ج5). بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    13. قمی، علی بن ابراهیم. (1404ق). تفسیر القمی (ج2). قم: دارالکتاب.
    14. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (محقق: علی‌اکبر غفاری، ج1). تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    15. مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحار الانوار (محقق: محمدباقر بهبودی، ج51،36،1). بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    16. محدث نوری، میرزا حسین. (1375). نجم‌ الثاقب. قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
    17. مغنیه، محمدجواد. (1981م). التفسیر الکاشف. بیروت: دارالعلم للملایین.
    18. نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1422ق). الغیبة (محقق: فارس حسون). قم: انتشارات انوارالهدی.