بررسی تحلیلی ابعاد وابستگی عالم به امام عصر(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) با تأکید بر اندیشه آیت‌الله العظمی صافی‌گلپایگانی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران.

2 دانش‌آموخته سطح چهار حوزۀ علمیه قم، قم، ایران

چکیده

در علوم مختلف کلامی، فلسفی و تفسیری، همواره به بحث لزوم وجود امام معصوم در هر دورۀ زمانی اشاره شده است؛ اما همواره سر سخن بدین سو بوده که این لزوم و وابستگی شامل چه ابعادی می‌شود؟ به عبارتی دیگر عالم اعم از ماده و ملکوت، در چه ساحت‌هایی به وجود امام عصر(عج) نیازمند است؟ آیا در این بین می‌توان قائل به منطقۀ فراغی شد، بدین معنی که نقطه‌ای را یافت که عالم به امام وابسته نباشد؟ امروزه بخش قابل توجهی از شناخت‌های موجود نسبت به امام عصر(عج) در میان عموم مردم و حتی نخبگان حوزوی و دانشگاهی، محصول شنیده‌ها و واژگان پرتکراری است که از منظومۀ معرفتی ترسیم‌شده در آیات و روایات فاصله زیادی دارد. این ضرورت سبب شد تا در این اثر به بررسی تحلیلی ابعاد این وابستگی با تأکید بر اندیشۀ آیت‌الله صافی گلپایگانی (ره) با روشی توصیفی‌-‌تحلیلی روی آورده شود. از مهم‌ترین یافته‌ها و نوآوری‌های این اثر، تشریح ابعاد وابستگی عالم به امام عصر(عج) در همۀ شئون مادی، ملکوتی، فردی و اجتماعی، حدوثی و بقایی است؛ به طوری که مطابق با آیات و روایات شریفه، عالم در هیچ بُعدی از زوایای وجودی خود قادر نیست به حیات خود بدون وجود امام عصر(عج) ادامه دهد؛ بدین ترتیب در هیچ دورۀ زمانی زمین از حجت خداوند خالی نخواهد بود و این وابستگی ریشه در اعتبار نداشته، بلکه ناشی از رابطۀ حقیقی آن با ولیّ خداوند است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Analytical Examination of the Aspects of the World's Dependence on Imam Mahdi with an Emphasis on the Thought of Ayatollah Safi Golpayegani

نویسندگان [English]

  • Saleh Hassanzadeh 1
  • Saleh Hassanzadeh 2
1 Full Professor of Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
2 eshragh.reza1394@gmail.com
چکیده [English]

 




In a variety of theological, philosophical, and exegetical sciences, the necessity of the presence of an infallible Imam in every age has always been considered. However, it has always been about what dimensions does this necessity and dependence include? In other words, in what areas do the matter world and heavenly world, need the presence of the Imam of the age? In the meantime, is it possible to believe that one can find a remote area, where the world is not dependent on the Imam? Today, a significant part of existing knowledge about Imam Asr (Mahdi) among the general public and even the Islamic seminary and university elites is the product of hearsay and repeated words that are far from the knowledge system outlined in the verses and traditions. This necessity caused this work to analyze the dimensions of this dependence, emphasizing the thought of Ayatollah Safi Golpayegani, using a descriptive-analytical method. One of the most important findings and innovations of this work is the description of the dimensions of the world's dependence on the Imam of the Age in all material, heavenly, individual, social, novel, and survival affairs. Accordingly, in no age, the earth will not be out of God's Hujjah (Imam or an Infallible), and this dependence is not rooted in credit, but rather it is caused by its true relationship with God's guardian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Asr
  • Imam's benevolence
  • Imam's reason
  • world's dependence
  • discourse of Ayatollah Safi Golpayegani
  1. * قرآن کریم

    * نهج البلاغه

    1. ابن ‌اثیر، مجدالدین. (1419ق). النهایة (ج2). بیروت: دارالصادر.
    2. ابن ‌منظور، محمد بن مکرم. (1418ق). لسان ‌العرب (ج4). بیروت: دار احیاء التراث.
    3. زینب، عقیله؛ رحمانی دهنوی، طاهری. (1400). برکات وجودی انسان کامل در نظام هستی. موعودپژوهی، 3(5)، صص 9-29.
    4. جوادی آملی، عبدالله. (1391). تسنیم (ج9،3،2). قم: اسراء.
    5. جوینی خراسانی، ابراهیم بن محمد. (1381). فرائد‌ السمطین (ج1). بیروت: مؤسسه المحمودی للطباعه و النشر.
    6. حسن‌زاده آملى، حسن. (1381). هزار و یک کلمه. قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
    7. خمینی، روح‌الله. (1389). امامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (ره). تهران: مرکز حفظ و نشر آثار امام خمینی (ره).
    8. ربانی گلپایگانی، علی. (1388). نقش غایی امام در نظام آفرینش. انتظار موعود، 9(31)، صص 9-24.
    9. سبزوارى، ملاهادی. (1383). اسرار الحکم. قم: مطبوعات دینى.
    10. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1393). وابستگی جهان به امام زمان (عج). قم: نشر آیت‌الله صافی گلپایگانی (ره).
    11. صدقی الانق، محمد. (1397). حقیقت امامت و فلسفه حضور ابدی امام معصوم از
      منظر قرآن با تأکید بر آرای علامه طباطبایی. پژوهش‌های اعتقادی کلامی، 8(30)،
      صص 93-116.
    12. طباطبایی، سید محمدحسین. (1388). المیزان (ج11). قم: جامعه مدرسین.
    13. فیض کاشانی، محمد بن مرتضی. (1375). اصول المعارف. قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
    14. فیض کاشانی، محمد بن مرتضی. (1376). تفسیر الصافی (ج2). تهران: مکتبة الاسلامیه.
    15. قمی، علی بن ابراهیم. (1380). تفسیر القمی (ج1). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    16. کلینی، محمد بن یعقوب. (1386). کافی (ج1). قم: جامعه مدرسین.
    17. گرامی، محمدعلی. (1376). جایگاه امام معصوم در نسبت با کل هستی. تهران: موعود.
    18. مجلسی، محمدباقر. (1389). بحار الانوار (ج1، 23، 27، 51، 79، 102). قم: جامعه مدرسین.
    19. مطهری، مرتضی. (1387). اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج5). تهران: صدرا.
    20. مفید، محمد بن محمد. (1390). الامالی. قم: جمکران.
    21. ملاصدرا، محمدبن ابراهیم. (1360). الشواهد الربوبیه فى المناهج السلوکیه. مشهد: المرکز الجامعى للنشر.
    22. نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1389). الغیبه. قم: جمکران.