شاخصه‌های جامعه‌شناختی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار

چکیده

انتظار به‌عنوان یکی از محوری‌ترین آموزه‌های مهدویت، به دو بخشِ راهبردی و غیرراهبردی قابل تقسیم است. اعتقاد به هر کدام از این دو، پیامدهای متفاوت وگاه متناقضی را در عرصه عمل به دنبال خواهد داشت؛ ازاین‌رو با توجه به اهمیت تأثیر اجتماعی پذیرش هر یک از این دوگانه، پژوهشگر در این نوشتار به دنبال پاسخگویی به این پرسش بوده که «شاخصه‌های جامعه‌شناختی انتظار راهبردی چیست»؛ البته با توجه به برجستگی شخصیت شهید سلیمانی از یک سو و مکتب‌بودن سبک زندگی وی از سوی دیگر، تلاش شده است تا پردازش موضوع با عطف توجه به مکتب شهید سلیمانی بررسی شود. روش تحقیق در این نوشتار به لحاظ گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و اسنادی و به لحاظ پردازش، توصیفی و تحلیلی است. یافته‌ها حاکی از آن است که مهم‌ترین شاخصه‌های جامعه‌شناختی انتظار راهبردی در مکتب شهید سلیمانی را در می‌توان در نُه عنوان گزارش داد که عبارت‌اند از: بهره‌مندی از رویکرد تمدن‌سازی اسلامی؛ عقلانیت معطوف به ارزش؛ ولایت‌پذیری؛ نگاه راهبردی؛ عمل‌انگاری انتظار؛ استقامت‌ورزی؛ ایجاد همبستگی اجتماعی؛ مدیریت عواطف و احساسات و جهاد همه‌جانبه.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sociological Characteristics of Strategic Waiting in Shahid Soleimani School

نویسنده [English]

  • esmaeel cheraghi kotiani
Assistant Professor
چکیده [English]

Waiting (for Imam Mahdi's reappearance), as one of the most important teachings of Mahdism, can be divided into strategic and non-strategic parts. The belief in either of these two will have different and sometimes contradictory consequences in practice. Therefore, considering the importance of the social impact of accepting each of these parts, the researcher in this paper aims to answer the question "What are the sociological characteristics of strategic waiting?" Of course, considering the prominence of Shahid Soleimani's personality on the one hand and his lifestyle as being a school on the other hand, an attempt has been made to examine the processing of the issue by focusing on the school of Shahid Soleimani. For data collection, library and document method has been used in the paper, and descriptive and analytical method has been used for processing. The findings suggest that the most important sociological characteristics of strategic waiting in the school of Shahid Soleimani can be reported in nine headings, which are: Benefiting from the approach of Islamic civilization, value-oriented rationality, accepting Wilayat, strategic view, waiting in practice, endurance, creating social solidarity, managing emotions and feelings, and comprehensive jihad.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Waiting for Imam Mahdi's reappearance
  • strategy
  • strategic waiting
  • school
  • characteristic
  • Mahdism
  • Soleimani

مراجع

  1. ابن‌بابویه، محمد بن على. (1413ق). من لایحضره الفقیه (محقق: على‌اکبر غفاری). قم: دفتـر انتشارات اسلامى.
  2. افروغ، عماد. (1379). فرهنگ‌شناسی و حقوق فرهنگی. تهران: فرهنگ و دانش.
  3. آقانظری، حسن؛ توکلی، محمدجواد؛ بیدار، محمد. (١٣٩٧). معناشناسی «مکتب»، «نظام» و «علم» در ادبیات اقتصاد اسلامی. معرفت اقتصاد اسلامی. 10(١٩)، صص ٢٥ - ٤٦.
  4. انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
  5. پیروزمند، علیرضا؛ محمد خورشیدی. (1398). مؤلفه‌های ساختاری تمدن‌سازی اسلامی (با رویکرد آینده‌پژوهی). دوفصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، 2(1)، صص 329-352.
  6. جان احمدی، فاطمه. (1393). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، نشر معارف.
  7. جوادی آملی، عبدالله. (1378). ولایت فقیه، ولایت فقه و عدالت. قم: مرکز نشر اسراء.
  8. چراغی کوتیانی، اسماعیل. (1388).اصلاح در روابط اجتماعی، رهاورد ظهور منجی، فصلنامه مشرق موعود (9)، صص 111-134.
  9. خامنه‌ای، سیدعلی. (‏07/03/1382). بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شوراى اسلامى. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای، https: //b2n.ir/j22517
  10. خامنه‌ای، سیدعلی. (13/10/1398). پیام تسلیت رهبر انقلاب در پی شهادت سردار قاسم سلیمانی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای، https: //b2n.ir/d69357
  11. خامنه‌ای، سیدعلی. (18/10/1398). بیانات در دیدار مردم قم. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای، https: //b2n.ir/b65190
  12. خامنه‌ای، سیدعلی. (27/10/1398). بیانات در خطبه‌های نماز جمعه تهران. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای، https: //b2n.ir/z36119
  13. خامنه‌ای، سیدعلی. (26/9/1399). بیانات در دیدار دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و خانواده شهید سلیمانی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای، https: //b2n.ir/443981
  14. داعی‌نژاد، سیدمحمدعلی. (1382). دین‌پژوهی (عقل و دین)، فصلنامه صباح (9 و 10)، صص 38-49.
  15. دشتی، محمد. (1383). ترجمه نهج البلاغه. قم: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین×.
  16. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1416ق). مفردات الفاظ القرآن (محقق: صفوان عدنان داوودی). قم: ذوالقربی.
  17. زبیدی، محمدمرتضی. (1385ق). تاج العروس من جواهر القاموس (ج۷). بیروت: دارالهدایه.
  18. سعید، ادوارد. (1382). فرهنگ و امپریالیسم: بررسی فرهنگی سیاست امپراطوری (مترجم: اکبر افسری). تهران: توس.
  19. شکراللهی، اصغر. (1399). ایجاد اتحاد و همبستگی رمز موفقیت سردار سلیمانی در جبهه‌های نبرد بود (سخنرانی)، خبرگزاری شبستان، http: //shabestan.ir/detail/News/1011643
  20. شیرازی، علی. (1399). شاخص‌های مکتب شهید سلیمانی. قم: خط مقدم.
  21. عرفان، امیرمحسن. (1393). نقش باورداشت آموزه مهدویت در احیای فرهنـگ و تمـدن اسـلامی. قم: معارف.
  22. علی‌اکبری، راضیه. (1392). آینده‌پژوهی در پرتو انتظار پویا با تأکید بر کارکرد وحدت امت اسلامی. فصلنامه انتظار موعود، 13(40)، صص 143-163.
  23. غلامی، رضا. (1396). فلسفه تمدن نوین اسلامی. تهران: سوره مهر.
  24. فضلی، علی. (13/10/1399). حاج قاسم فرهنگ دفاع مقدس را به جبهه مقاومت صادر کرد (مصاحبه). پایگاه قاسم سلیمانی به نشانی: https: //soleimani.ir/news/74.
  25. قالیباف، محمدباقر. (13/10/1399). حاج قاسم هیچ‌وقت برای خودش زندگی نکرد (مصاحبه). پایگاه قاسم سلیمانی به نشانی: https: //soleimani.ir/news/77.
  26. کلینی، محمد بن یعقوب. (1411ق). اصول الکافی. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
  27. گیدنز، آنتونی. (1376). جامعه‌شناسی. تهران: نی.
  28. مجلسی، محمدباقر. (1397ق). بحار الانوار (ج65). بیروت: مؤسسه الوفاء.
  29. مریجی، شمس‌الله؛ چراغی کوتیانی، اسماعیل. (1389). تبیین جامعه‌شناختی مؤلفه‌های همبستگی اجتماعی در جامعه مهدوی. مشرق موعود، 4(14)، صص 59-83.
  30. مصباح یزدی، محمدتقی. (1378). اخلاق در قرآن (ج3، محقق و نگارش: محمدحـسین اسـکندری). قـم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
  31. مصباح‌یزدی، محمدتقی. (1377). اخلاق در قرآن (ج2، محقق و نگارش: محمدحـسین اسـکندری). قـم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
  32. مطهری، مرتضی. (1375). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا.
  33. مطهری، مرتضی. (1388). مجموعه آثار (ج23 و24). تهران: انتشارات صدرا.
  34. معین الاسلام، مریم. (1384). عقلانیت در دکترین مهدویت. فصلنامه انتظار، 6(17)، صص 271-292.
  35. معین، محمد. (1387). فرهنگ معین (ج1). تهران: زرین.
  36. مکارم شیرازی و دیگران. (1353). تفسیر نمونه (ج7). طهران: دارالکتب الاسلامیه.
  37. مکارم شیرازی و دیگران. (1380). حکومت جهانی مهدیO. قم: نسل جوان.
  38. منصوری، محمدهادی؛ شیرزاد، علیرضا. (1398). «انتظار پویا» در پرتو آموزه‌های وحیانی در اندیشه مقام معظم رهبری. فصلنامه انتظار موعود، 19(66)، صص 61-83.
  39. نامجو، مجید. (12/12/1399). به دنبال علت می‌گشت و با برنامه‌ریزی مسائل را حل می‌کرد (مصاحبه). پایگاه قاسم سلیمانی به نشانی: https: //soleimani.ir/news/120.
  40. نائینی، سیدمحمدکاظم. (1393). شاخصه‌ها. فصلنامه نظریه‌های اقتصاد مالی، 2(3)، صص 141 - 166.
  41. نجفی، محمدحسن ‌بن‌ باقر. (1432ق). جواهر الکلام‌ فی شرح‌ شرائع‌ الاسلام‌ (ج۲۱، محقق: عباس قوچانی). قم: مؤسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین.
  42. نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1397ق). الغیبه (ج١، مصحح: علی‌اکبر غفاری). تهران: نشر صدوق.
  43. هدایتی، احمدرضا. (1393). آشنایی اجمالی با مفهوم مکتب. در: تارنمای رهتوشه، 2383http: //rahtooshe.com/?p.
  44. وصیتنامه سیاسی الهی شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی. (5/10/1399). در: پایگاه قاسم سلیمانی به نشانی: https: //soleimani.ir/news/15.

 

جامعه مهدوی
دوره 2، شماره1(پیاپی3)
فروردین 1400
صفحه 115-145

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 01 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 26 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار