The Theology of Cognition in the Islamic Revolution and Its Evolution Toward Mahdism

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Mahdism Current Studies, Research Center for Mahdism and Future Studies, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran (Corresponding Author).

2 Assistant Professor, Department of Futures Studies, Research Center for Mahdism and Future Studies, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran.

10.22081/jm.2025.72938.1126

Abstract

This article explains the transformation of the theology of cognition across two key stages: the Islamic Revolution and Mahdism. In the stage of the Islamic Revolution, wilayi reason functions as the axis of formal theology, where religious cognition is structured within the social system of wilaya, and its criterion of validity is divine expediency. In the stage of Mahdism, the Imam’s knowledge represents the complete manifestation of that same reason at the level of applied cognition— a level in which justice and the unity of cognition with the truth of wilaya serve as its criteria. Accordingly, the theology of cognition transitions from expediency-oriented wilayi reason in the Islamic Revolution to justice-oriented Imam’s knowledge in the era of Mahdism—an epistemic progression through which the structure of cognition rises from the level of social governance to the level of the realization of truth. The present study employs a descriptive-analytical method, and the required data were collected through a systematic review of library sources. The theoretical outcome of the research is the presentation of a conceptual model that explains the intrinsic connection between religious knowledge and Islamic civilization, as well as clarifies the internal evolutionary process of the epistemic system from the domain of wilaya to the realm of imamate.

Keywords

Main Subjects

References

 
ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی. (1363). تحف‌العقول. قم: انتشارات اسلامی.
ارسطو. (1379). متافیزیک (مترجم: شرف‌الدین خراسانی). تهران: انتشارات حکمت.
انصاری، شیخ مرتضی. (1373). القضاء و الشهادات. کنگره جهانی بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ انصاری، دانشگاه قم. قم: دبیرخانه کنگره.
خزعلی رازی، علی بن محمد. (1359). کفایه الأثر فی النصّ علی الأئمة الاثنی‌عشر. قم: بیدار.
خسروپناه، عبدالحسین. (1388). کلام جدید. قم: معارف.
خمینی، روح‌الله. (1368). صحیفه امام (ج5). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
سبزواری، هادی. (1372). شرح الأسماء الحسنی. تهران: دانشگاه تهران.
سهروردی، شهاب‌الدین یحیی. (1380). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (به کوشش هانری کربن، ج1). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
صدر، محمدباقر. (1361). الفتاوی الواضحة (ج9). بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
صدوق، محمد بن علی. (1353). کمال‌الدین و تمام‌النعمة (ج2). تهران: اسلامیه.
صدوق، محمد بن علی. (1376). الامالی. قم: کتابچی.
صدوق، محمد بن علی. (1378). عیون اخبار الرضا× (ج11). قم: جهان.
صدوق، محمد بن علی. (1385). علل‌الشرایع (ج1). نجف: مکتبة الحیدریة.
صفار، محمد بن حسن. (1362). بصائر الدرجات فی فضائل آل‌محمد| (ج1). قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی النجفی.
طاهری، محمدعلی. (1391). مبانی فقهی مصلحت و جایگاه آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. مطالعات حقوقی، (2)، صص 177‑216.
علم‌الهدی، علی بن حسین. (1363). رسائل الشریف مرتضی. قم: دارالقرآن الکریم.
غزالی، محمد بن محمد. (1390). المستصفی من علم الأصول. تهران: احسان.
کانت، ایمانوئل. (1362). سنجش خرد ناب (مترجم: ادیب سلطانی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
کراجی، علی بن حسین. (1367). رسائل المحقق الکرکی (ج1). قم: مرعشی.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1365). کافی (ج1، 3 ، 7، 8). قم: دارالکتب الإسلامیة.
مجلسی، محمدباقر. (1361). بحارالأنوار (ج52). بیروت: دار احیاء التراث.
مطهری، مرتضی. (1371). مسئلۀ شناخت. قم: انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
مفید، محمد بن محمد. (1368). المقنعة. قم: دارالمفید.
مفید، محمد بن محمد. (1371 «الف»). الفصول العشرة. قم: دارالمفید.
مفید، محمد بن محمد. (1371 «ب»). المسائل العکبریة. کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، دانشگاه قم. قم: حوزه علمیه.
هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله. (1358). منهاج‌البراعة فی شرح نهج‌البلاغة (ج9). تهران: مکتبة الاسلامیه.
Mahdavi Society
Volume 6, Issue 2025 - Serial Number 11
December 2025
Pages 252-281

Files

Share

How to cite

Statistics