فلسفه حکمرانی مهدوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد، پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.

10.22081/jm.2025.71050.1107

چکیده

به‌طور کلی همه حوزه‌های مطالعاتی نو و جدید با سه مؤلفه مهمی به‌نام «تولید ادبیات مسئله»، «کشف مسئله» و «حل مسئله» روبرو هستند. یعنی در موضوعات و مسائل نوپدید به‌طور سلسله مراتبی ابتدا به تولید ادبیات بحث که همان تولید دانش است مبادرت می‌شود و بعد از تولید دانش به‌دنبال کشف مسئله و بعد از کشف مسئله به انجام حل آن مسئله اقدام می‌شود. براین اساس ضرورت دارد برای حکمرانی مهدوی که یک موضوع جدید و نوپدید و فاقد عقبه‌های مطالعاتی است، به تولید ادبیات بحث و تولید دانش در قالب فلسفه حکمرانی مهدوی اقدام شود. فلسفه حکمرانی مهدوی به‌عنوان فلسفه مضاف به امور شناخته می‌شود؛ زیرا به‌طور کلی در فلسفه مضاف اگر متعلق فلسفه، حوزه دانشی و علمی باشد، فلسفه مضاف به علوم و اگر یک امر حقیقی و عینی باشد، فلسفه مضاف به امور است. ازآنجایی‌که حکمرانی مهدوی به‌عنوان یک حوزه علمی و دانشی مطرح نبوده بلکه به‌عنوان یک امر و حقیقت عینی مطرح است پس به‌عنوان فلسفه مضاف به امور نامگذاری می‌شود. در فلسفه حکمرانی مهدوی به مسائلی پرداخته می‌شود که اولاً؛ کلی باشند نه جزیی، ثانیاً؛ بیرونی باشند نه داخلی، و ثالثاً؛ مربوط به کل حکمرانی مهدوی باشند نه مربوط به برخی موضوعات حکمرانی مهدوی؛ مثل مبانی حکمرانی مهدوی، اهداف حکمرانی مهدوی، روش حکمرانی مهدوی، انواع حکمرانی مهدوی، چالش‌های حکمرانی مهدوی و... که لازم و ضروری است جهت تولید ادبیات بحث (تولید دانش) در حوزه حکمرانی مهدوی و تثبیت و توجیه جایگاه آن با روش توصیفی و تحلیلی به طرح بحث فلسفه حکمرانی مهدوی مبادرت شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Mahdavi's philosophy of governance

نویسنده [English]

  • حسین الهی نجاد
Full Professor, Research Center for Mahdism and Futurology, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran.
چکیده [English]

In general, all new and emerging fields of study are confronted with three important components: "producing literature on the issue," "discovering the issue," and "solving the issue." In other words, in newly emerging topics and issues, a hierarchical approach is followed, starting with producing the literature of the discussion, which is essentially the production of knowledge. After the production of knowledge, the next step is to discover the issue, and after discovering the issue, the solution to the problem is sought. Therefore, for the concept of Mahdavi governance, which is a new and emerging subject without a prior scholarly foundation, it is necessary to produce the literature of the discussion and produce knowledge within the framework of the philosophy of Mahdavi governance. The philosophy of Mahdavi governance is considered a philosophy of affairs; because, generally, in the philosophy of affairs, if the subject of philosophy pertains to a scientific or academic field, it is called a philosophy of sciences. However, if it is related to a real and objective matter, it is called a philosophy of affairs. Since Mahdavi governance is not discussed as a scholarly or academic field, but rather as a real and tangible matter, it is referred to as a philosophy of affairs. The philosophy of Mahdavi governance addresses issues that, firstly, are general rather than specific, secondly, are external rather than internal, and thirdly, relate to the entire Mahdavi governance rather than specific topics such as the foundations, objectives, methods, types, challenges, and so on. Therefore, to produce literature in the field of Mahdavi governance and to establish and justify its position, the philosophy of Mahdavi governance should be discussed through a descriptive and analytical approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mahdavi governance
  • philosophy of Mahdavi governance
  • philosophy added to sciences
  • philosophy added to affairs
  • posterior approach
ابن سینا، محمد. (1954م). البرهان من کتاب الشفاء (محقق: عبد الرحمن بدوی). مصر.
ابو نصر فارابی. (1348). احصاء العلوم (مترجم: حسین خدیو). تهران: جم، بنیاد فرهنگ
ایران.
اردبیلی، احمد. (1403ق). مجمع الفائده و البرهان. قم: جامعه مدرسین.
الهی نژاد، حسین. (1395). مهدویت پژوهی (مسئله‌شناسی، معرفت‌شناسی و مبانی‌شناسی، چ2). قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
الهی‌نژاد، حسین. (1393). درآمدی بر فلسفه مهدویت پژوهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
امام خمینی، سید روح الله. (1385). ترجمه تحریر الوسیله. موسسه. تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
امام خمینی، سید روح الله. (1373). مناهج الوصول إلى علم الأصول. قم: مؤسسه تنظیم ونشر آثار الإمام الخمینی.
امام خمینی، سید روح الله. (1390). ولایت فقیه. تهران: تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
جوادی آملی، عبدالله. (1387). تحریر تمهید القواعد. (محقق: حمید پارسانیا). قم: موسسه اسراء.
حلی، جمال الدین. (1409ق). رسائل العشر. قم: انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی.
حلی، جمال الدین. (1419ق). نهایه المرام (محقق: فاضل العرفان). قم: موسسه الامام الصادق×.
خسروپناه، عبدالحسین. (1388). فلسفه فلسفه اسلامی. قم: دبیرخانه هیأت حمایت از کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره.
خسروپناه، عبدالحسین. (1402). حکمرانی قبیله‌ای، مجله خردورزی، خرداد، صص 21-12.
رشاد، علی اکبر. (1385). فلسفه مضاف، قبسات، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، بهار و تابستان، ش 39و40.
صدوق، محمد. (1376). امالی. تهران: کتابچی
صدوق، محمد. (1377). کمال الدین و تمام النعمه. تهران: اسلامیه
عاملی جبعی، زین الدین (شهید ثانی). (1413ق). مسالک الافهام. قم: موسسه المعارف الاسلامیه..
عراقی، آقاضیاء. (1361). مقالات الأصول، مجمع الفکر الإسلامی، الشیخ محسن العراقی، السید منذر الحکیم.
فیاض، محمد اسحاق. (1419ق). محاضرات فی أصول الفقه (تقریر بحث الخوئی). قم: الجماعة المدرسین.
کاشف الغطاء، حسن. (1422ق). انوار الفقهاء کتاب القضاء. عراق: موسسه کاشف الغطا.
کرکی، علی (محقق ثانی)‌. (1409ق). رسائل. قم: مکتبه آیت‌الله‌العظمی مرعشی.
کلینی، محمد. (1407ق). کافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه،.
لاریجانی، صادق. (1380). گفتگوهای فلسفه فقه (پژوهشکده فقه و حقوق، چ2). قم: بوستان کتاب.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1382). میزگرد فلسفه‌شناسی، مجله معرفت فلسفی، قم: موسسه آموزشی امام خمینی، بهار و تابستان، ش1 و 2.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1390). المنهج الجدید فی تعلیم الفلسفه (مترجم: محمد عبد المنعم خاقانی). قم: جامعه مدرسین.
مفید، محمد. (1410ق). المقنعه. قم: دارالمفید.
نجفی‌، محمدحسن‌. (1981م‌). جواهرالکلام. بیروت‌: داراحیاء التراث.
نراقی، ملا احمد. (1375). عوائدالایام. بیروت: مکتب‌الاعلام الاسلامی.