مبانی و اصول حکمی ـ قرآنی انتظار از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد تمام فلسفه و عرفان

چکیده

اندیشه «در انتظار ظهور منجی‌بودن» در بسیاری از جوامع بشری وجود دارد و یکی از مهم‌‌ترین سرچشمه‌‌های تولید فرهنگ و سبک زندگی برای انسان‌‌ها همین تفکر است؛ بنابراین شناخت انتظار صحیح، از اهمیت فراوانی برخوردار است. مقاله حاضر به دنبال تبیین مبانی و اصول حکمی- قرآنی انتظار از منظر آیت‌‌الله خامنه‌‌ای است. مبانی حکمی- قرآنی انتظار در دیدگاه این بزرگوار عبارتند از: توحید اجتماعی، ولایت، پیوند دنیا و آخرت، جامعیت اسلام، انسان اجتماعی فطری، حاکمیت حق و کمال‌‌گرایی انسان. همچنین بر اساس مبانی فوق؛ عدالت اجتماعی، مجاهدت، تقویت عقلانیت، تقویت معنویت و اخلاق، تشکیل حکومت اسلامی و وحدت امت اسلامی، اصول حکمی- قرآنی انتظار در نگاه ایشان به شمار می‌‌آیند. بر طبق مبانی و اصول مذکور، انتظار از منظر آیت‌‌الله خامنه‌‌ای عبارت است از: انتظار سازنده اجتماعی. روش ما در این پژوهش توصیفی - تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Mandatory-Qur'anic Foundations and Principles of Waiting from the Perspective of Ayatollah Khamenei

نویسنده [English]

  • عبدالحسین خسروپناه
استاد تمام فلسفه و عرفان
چکیده [English]

The idea of "waiting for a savior to reappear" exists in many human societies, and this is one of the most important sources for producing culture and lifestyle for human beings. Therefore, knowing the correct waiting is very important. The present paper seeks to explain the mandatory-Qur'anic foundations and principles of the waiting from the perspective of Ayatollah Khamenei. The mandatory-Qur'anic principles of the waiting in the view of this honorable man are social monotheism, guardianship, the connection of the world and the hereafter, the comprehensiveness of Islam, the innate social man, the authority of truth and human perfectionism. In addition, based on the above principles, social justice, jihad, strengthening rationality, strengthening spirituality and morality, the formation of the Islamic government and the unity of the Islamic community are the mandatory-Qur'anic principles of the waiting in his view. According to the aforementioned principles, from Ayatollah Khamenei's point of view, the waiting is a constructive social waiting. Our method in this research is descriptive-analytical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Khamenei
  • social constructive waiting
  • Mahdism
* قرآن کریم
* نهج البلاغه
1. ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین. (1405ق). عوالی اللئالی. قم: دار سیدالشهداء.
2. اردبیلی، سیدعبدالغنی (1381). تقریرات فلسفه امام خمینی ره. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.
3. بازرگان، مهدی. (1377). خدا و آخرت، هدف بعثت انبیاء. تهران: رسا.
4. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (1360). روح توحید، نفی عبودیت غیر خدا. بی‌‌جا. مؤسسه انجام کتاب.
5. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (1365). بیانات. برگرفته از: منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، ج1، ص 191.
6. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (31/06/1366). بیانات در چهل و دومین مجمع عمومى سازمان ملل. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/220601
7. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (21/04/1368). بیانات در مراسم بیعت روحانیون، مسئولان و اقشار مختلف مردم استانهاى فارس و هرمزگان و شهرهاى قزوین، تاکستان، ابهر، شاهین‏شهر، سارى، کیاسر، فریدون‏کنار، بهشهر، و فرماندهان منطقه‏ى یکم دریایى و سپاه پنجم عاشوراى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/790205
8. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (11/07/1368). بیانات در دیدار با رئیس‏جمهور موقت افغانستان و رهبران مجاهدان افغانی. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/446473
9. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (29/09/1368). بیانات در دیدار با دانشگاهیان و طلاب حوزه‏هاى علمیه. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/453897
10. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (09/11/1368). بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/519160
11. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (21/12/1368). بیانات در دیدار با مسئولان و کارکنان کشوری و لشکری و جمعى از خانواده‏هاى معظم شهدا و جانبازان. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/883711
12. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (11/12/1369). بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم و میهمانان داخلى و خارجى شرکت‏ کننده در سمینار«تبیین حکم تاریخى حضرت امام خمینى;. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/953776
13. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (10/04/1370). بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای https://b2n.ir/459714
14. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (26/03/1370). پیام به حجاج بیت‌الله الحرام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای https://b2n.ir/726908
15. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (18/11/1371). بیانات در دیدار میهمانان خارجی دهه فجر و قشرهای مختلف مردم در روز نیمه شعبان. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/250198
16. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (01/11/1371). بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/189025
17. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (15/07/1371). بیانات. برگرفته از: منظومه فکری آیت‌‌الله العظمی خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/674529
18. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (19/03/1372). بیانات در دیدار مسئولان کشوری و لشکری. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/321992
19. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (03/06/1372). بیانات در دیدار هیأت دولت. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/650598
20. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (08/03/1373). بیانات در دیدار کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/847278
21. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (03/03/1374). بیانات در دیدار روحانیون و وعاظ. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/446093
22. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (10/08/1374). بیانات در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/589367
23. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (17/10/1374). بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/894797
24. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (08/06/1375). بیانات در دیدار کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/689727
25. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (19/09/1375). بیانات در دیدار کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/535021
26. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (12/11/1375). بیانات در خطبه­های نماز جمعه تهران. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/126275
27. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (/06/02/1376). بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/407241
28. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (01/01/1376). پیام نوروزى به مناسبت حلول سال جدید. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/855585
29. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (21/04/1377). بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/244828
30. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (05/05/1377). بیانات در دیدار وزیر و مسئولان آموزش و پرورش. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/379962
31. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (07/02/1377). گفت و شنود در دیدار جمعى از جوانان. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/127799
32. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (12/09/1379). بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/183755
33. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (05/05/1379). بیانات در دیدار گروهى از جوانان استان اردبیل. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/680794
34. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (12/12/1380). بیانات در جمع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/019807
35. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (17/07/1381). بیانات در دیدار گروهی از پاسداران. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/152102
36. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (30/07/1381). بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/553847
37. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (26/02/1382). بیانات در دیدار استادان و دانشجویان قزوین. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/949898
38. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (29/10/1383). پیام به کنگره عظیم حج. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/812314
39. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (29/06/1384). بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/978958
40. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (31/05/1385). بیانات در دیدار کارگزاران نظام، سفراى کشورهاى اسلامى و مهمانان کنفرانس وحدت اسلامى. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/562852
41. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (25/02/1386). بیانات در دیدار با دانشجویان دانشگاه فردوسى مشهد. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/580068
42. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (14/03/1387). بیانات در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینى;. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/105402
43. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (14/02/1387). بیانات در دیدار اساتید و دانشجویان دانشگاههاى شیراز. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/498945
44. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (27/05/1387). بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم در روز نیمه شعبان. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/764203
45. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (29/04/1388). بیانات در سالروز عید مبعث. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/062412
46. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (13/03/1389). بیانات در دیدار مداحان اهل بیت علیه السلام. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/398630
47. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (19/06/1389). بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/880173
48. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (18/04/1390). بیانات در دیدار اساتید و فارغ‌التحصیلان مهدویت. برگرفته از: دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله خامنه‌‌ای. https://b2n.ir/754570
49. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (1391). ولایت و حکومت. تهران: مرکز صهبا.
50. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (1396). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن. تهران: ایمان جهادی.
51. خسروپناه، عبدالحسین. (1396). منظومه فکری آیت‌‌الله العظمی خامنه‌‌ای. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
52. خمینی، روح الله. (1392). شرح دعاء السحر. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.
53. سروش، عبدالکریم. (1376). مدارا و مدیریت. تهران: صراط.
54. .طباطبایی، محمدحسین. (1390ق). المیزان. بیروت: الأعلمی.
55. طوسی، محمد بن حسن. (بی‌‌تا). التبیان. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
56. فیض کاشانى، ملامحسن. (1415ق). الصافی. تهران: مکتبة الصدر.
57. کلینی، محمد بن یعقوب. (1362). کافی. تهران: اسلامیه.
58. مصباح یزدی، محمدتقی. (1386). در جستجوی عرفان اسلامی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
59. مطهری، مرتضی. (1379). مجموعۀ آثار. تهران: صدرا.
60. ملایی، حسن. (1397). ما منتظریم (چاپ سوم). قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود عج.
61. نعمانی، محمد. (1397ق). الغیبة. تهران: صدوق.