پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
شناسایی راهبردهای مطلوب نظام جمهوری اسلامی ایران در مدیریت فرهنگ انتظار در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای دام ظله
7
39
FA
محمد
قبادی
پژوهشگر آزاد
m.qobadi@chmail.ir
غلامرضا
بهروزلک
دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم
blak@bou.ac.ir
10.22081/jm.2020.59676.1023
< p class="a" dir="RTL">جایگاه مهم باورداشت مهدویت در نظام معارف دین مبین اسلام و رابطه مستقیم و دوطرفه آن با انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را بر آن میدارد تا در راستای مدیریت فرهنگ انتظار، راهبردهای شایستهای اتخاذ کند. این راهبردها به رشته تدوین درنیامدهاند؛ اما از رهگذر بررسی منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیتالله خامنهای -دام ظله- قابل شناسایی و تحلیل هستند. برای این منظور در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحلیل مضمون، متن اندیشههای آن رهبر فرزانه طی سه مرحله، پردازش، ترکیب و تلخیص شدهاند. نتیجه این فرایند، شکلگیری هشت مضمون فراگیر شد که در واقع، راهبردهای مورد نظر این پژوهش را تشکیل میدهند. راهبردهای شناساییشده، سپس مورد تحلیلهای مقایسهای قرار گرفتند. این راهبردها به ترتیب اهمیت عبارتند از: تأکید بر ترابط مهدویت و انقلاب اسلامی، ترسیم تصویر امیدبخش، شوقآفرین و برانگیزاننده از آرمان مهدویت، تبیین معنای صحیح فرهنگ انتظار و آسیبشناسی آن، نهادینهسازی فرهنگ انتظار در اقشار خاص و گروههای مرجع، تأکید بر فراشیعی، فرادینی و جهانیبودن موعودگرایی، بهرهگیری از فرصت و مزیت اماکن و مناسبتهای مهدوی، تأکید بر عدالتخواهی بهعنوان ویژگی مهم دولت زمینهساز ظهور و جامعه منتظر و بسط مبانی معرفتی مهدویت.
راهبرد,مهدویت,مدیریت فرهنگ انتظار,آیتالله خامنهای,نظام جمهوری اسلامی ایران,تحلیل مضمون
https://jm.isca.ac.ir/article_69424.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69424_558f300c50342b8663744a44028d20f9.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
تبیین و شرح حکمت و کارکرد غیبت از دیدگاه امام خامنهای مدظلهالعالی
40
60
FA
محمد هادی
همایون
هیئت علمی دانشگاه امام صادق
mhadi.homayoon@gmail.com
10.22081/jm.2020.59675.1022
در خصوص حکمت غیبت و ظهور، دیدگاههای متعددی وجود دارد که از آن میان، کلام گهربار امام صادق(ع) مبنی بر پوشیده ماندن این حکمت تا ظهور و همراستابودن آن با غیبتهای حجج الهی پیشین میتواند بسیار راهگشا باشد. همراهبودن این تعلیل با دیدگاه حضرت امام خامنهای مبنی بر لزوم وقوع غیبت و انتظار حتی با فرض به ثمر نشستن غدیر، سبب تأمل بیشتر در موضوع و نگارش این مقاله شده است. در این مقاله با نگرش تحلیلی و تبیینی به دو مقوله غیبت و ظهور، نه بهعنوان یک جریمه برای مؤمنان سستایمانکه بهعنوان یک سنت الهی و یک چرخه دائمی بر محور ظهور و شناخت کامل از امام و جایگاه ولایی او اذعان شده است. این امر در تاریخ از ابتدای دعوت انبیای عظام و پیش از بعثت آغاز شده و تا ماجرای غدیر خم و سپس در عاشورا و سرانجام تا دوره غیبت امام عصرعج ادامه داشته است. همچنین با توجه به پیوستگی این حوادث تاریخی ذیل مفهوم قیامت کبرا، این چرخه پس از ظهور در دوران رجعت و تا قیامت نیز استمرار یافته، سازوکار اصلی سوق دادن انسانها ذیل امام معصوم به سوی قیامت خواهد بود.
حکمت غیبت,ظهور,عاشورا,قیامت,بعثت,غدیر
https://jm.isca.ac.ir/article_69425.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69425_2e6c65294ecf5adecadc68b5631decab.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
چشمانداز جامعه منتظر در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای حفظه اللّه
61
85
FA
رحیم
کارگر
هیئت علمی
rkaregar313@gmail.com
10.22081/jm.2020.59678.1024
این مقاله با عنوان چشمانداز جامعه منتظر در اندیشه حضرت آیتالله خامنهای به بررسی و تحلیل آرا و اندیشه رهبر معظم انقلاب در مورد آینده مطلوب جامعه منتظر و دورنما و چشمانداز آن پرداخته است. در این مقاله با بهرهمندی از روش تدوین چشمانداز و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای، به توصیف و تحلیل نقلی-عقلی دادهها پرداخته و الگوی مطلوب از جامعه منتظر را به دست داده است. برای دستیابی به چشمانداز جامعه مطلوب در اندیشه ایشان، دادهها در دو بخش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند؛ بخش اول، ایدئولوژی بنیادی که شامل ارزشهای بنیادی و اهداف بنیادی (دلیل وجودی) است؛ بخش دوم، آینده چشماندازی که شامل بیهگها (= اهداف جسورانه) و توصیف زنده آینده است. در اندیشه رهبر معظم انقلاب، چشمانداز جامعه منتظر، عبارت است از: جامعه و دولت اسلامی در حال حرکت به سمت صلاح و عدالت و توانمندی؛ با امید و آمادگی و پویایی بسیار بالا برای نزدیککردن زمینههای ظهور و نصرت امام زمان عج و ایفای نقش مهم در تحولات جهانی و شکلگیری تمدن نوین اسلامی.
چشمانداز,جامعه منتظر,اهداف بنیادین,اهداف متهوارانه,ارزشهای اصلی
https://jm.isca.ac.ir/article_69426.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69426_00732c27c32cf8c52e57dec0c09a8893.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
پیشفرضهای نظامسازی (نظام اسلامی) در جامعه منتظر بر اساس اندیشه رهبر معظم انقلاب
86
112
FA
نجفعلی
غلامی
استادیار دانشگاه خوارزمی تهران
n.gholami900@gmal.com
10.22081/jm.2020.59671.1019
عصر انتظار، یکی از مهمترین دورانهای زندگی بشری است که انسانها در انتظار منجی کل و موعود نجاتبخش هستند و جامعه منتظر را شکل میدهند. یکی از بارزترین وظایف جامعه منتظر، زمینهسازی تحقق جامعه مهدوی و حرکت در مسیر ایجاد و آغاز عصر ظهور است. قطعا آمادهسازی و حرکت در مسیر حکومت آرمانی حضرت ولی عصرO به مقدمات و تمهیداتی نیاز دارد که از آن جمله، ایجاد نظامسازی دینی در جامعه منتظر است. واقعیت این است که پیروزی انقلاب اسلامی و ایجاد نظام جمهوری اسلامی در قالب آن، قدمی بسیار بزرگ و مهم در مسیر نظامسازی در جامعه منتظر محسوب میشود که باید درباره آن، مطالعه و بررسی اساسی و دقیق انجام گیرد. حضور سیساله حضرت آیتالله خامنهای در جایگاه رهبری نظام اسلامی، از این بزرگوار، یک شخصیت جامع و کامل ساخته است؛ بر همین اساس، نظرات معظمله درمورد عصر انتظار، وظایف و تکالیف جامعه منتظر، اهداف و ویژگیهای جامعه منتظر و نظامسازی در جامعه منتظر از اهمیت بسزا و دوچندانی برخوردار است. در این مقاله، نگاه رهبر معظم انقلاب به مقوله انتظار و جامعه منتظر و الزامات و نیازهای نظامسازی در جامعه منتظر با روش تبیینی و تحلیلی بررسی و تحقیق میشود.
عصر انتظار,جامعه منتظر,نظامسازی,آیتالله خامنهای,نظام اسلامی (جمهوری اسلامی).)
https://jm.isca.ac.ir/article_69427.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69427_6c17a0c54f87bf481fae252ca76bb2a9.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
علل اوجگیری مهدیپژوهی و مهدیستیزی در غرب و راههای مقابله با آن در پرتو نظرات حضرت آیتاللّه خامنهای
113
137
FA
زهیر
دهقانی آرانی
مرکز تخصصی مهدویت
zdarani@yahoo.com
10.22081/jm.2020.59674.1021
توجه غرب به موضوع نگاه آخرالزمانی اسلام و مهدویت رشد غیرقابلانکاری در دو عرصه علمی-پژوهشی، و سیاسی-رسانهای داشته است؛ چنانکه در مراکز پرشمار علمی غرب، مهدیپژوهیِ عمیق امری مشهود بوده، در رسانههای غربی نمونههای متعدد مهدیستیزی، بهعیان، قابل مشاهده است. نوشتار کنونی با روش توصیفی-تحلیلی بر آن است که علاوه بر ارائه تصویری از وضعیت کنونی رویارویی غرب با باورداشت مهدویت، در پرتو نظرات رهبر معظم انقلاب دلایل این توجه و ستیز با مهدیباوری اسلامی-شیعی ریشهیابی کرده، از بستر رهنمودهای معظمله راهبردهایی برای مقابله با تحرکات غرب در موضوع مهدویت ارائه نماید. بنابر احصاء صورتگرفته، مواردی همچون اوجگیری نفوذ اسلام در غرب، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تأثیرگذاری عمیق آن در جهان، معرفی مهدویت بهعنوان الگوی نظام آرمانی از جانب اسلام و تهدیدشدن منافع استعماری غرب بر اساس اقبال به این آموزه اسلامی، از مهمترین علل پررنگشدن مهدیپژوهی و مهدیستیزی در غرب میباشد که در کلام آیتالله خامنهای نیز بازتاب داشته است. پذیرش برنامهریزی غرب برضد مهدویت و رصد هوشمندانه آن، ایجاد قرارگاه ویژه برای مقابله، معرفی صحیح مهدویت و تلاش برای اقدام آگاهانه و فعالانه، از مهمترین راهکارهای پیشنهادی است که از بستر رهنمودهای رهبر انقلاب برای مقابله با فعالیتهای غرب در این عرصه به دست آمده و ارائه شده است.
مهدویت,مهدیپژوهی,مهدیستیزی,آیتالله خامنهای,دنیای غرب
https://jm.isca.ac.ir/article_69428.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69428_bfe39f4033fdd26737ff633e52e23c8e.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
موقعیت و جایگاه روحانیت در جامعه منتظر
138
161
FA
رضا
عیسی نیا قاسم آباد
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
easaniya@yahoo.com
10.22081/jm.2020.59672.1020
روحانیت بهعنوان بزرگترین و قویترین نیروی اجتماعی در جامعه منتظِر، باید نقشی حیاتی ایفا کند؛ چراکه مدعی است در جامعه منتظِر بر پایه علل چهارگانه (فاعلی، صوری، مادی، غایی) میخواهد با جامعه منتظَر، همسویی و همسنخی داشته باشد؛ ولی در جامعه منتظِر در هریک از علل چهارگانه، نوعی نارسایی، ناسازگاری و حتی بحرانهایی در مقایسه با جامعه منتظَر مشاهده میشود. بر این اساس، مسئله عبارت است از: چگونگی مهیاسازی جامعه منتظِر برای جامعه منتظَر. در این میان، علت فاعلی (یعنی روحانیت) از دیگر علتهای چهارگانه حساستر است؛ زیرا دیگر «بودن یا نبودنِ روحانیت» یا تلاش آنان برای بقا و ماندن خود، تعریف و معنابخشی نمیشود؛ بلکه مسئله، بودنی مؤثرتر و کارسازتر برای مهیاسازی و تحقق جامعه منتظَر میباشد؛ بنابراین، سؤال اصلی چنین است: روحانیت با نقش و پایگاه موجود، کدام استراتژی را به خود اختصاص داده است؟ نویسنده برای دستیابی به پاسخ، مقاله را با روش سوات SWOT و با این فرضیه دنبال کرده که روحانیت به جای اینکه در موقعیت SO یا تهاجمی قرار بگیرد، در موقعیت WT یا تدافعی قرار دارد؛ لذا برای تحقق جامعه منتظِر باید با هوشمندی تمام به سوی استراتژی تهاجمی حرکت کند.
روحانیت,جامعه منتظر,نقش,پایگاه,مهدویت
https://jm.isca.ac.ir/article_69429.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69429_774833e2477807df39a1e0ee9ecdf5a0.pdf
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
جامعه مهدوی
3717-3100
2717-3119
1
شماره2(پیاپی2)
2020
12
21
مؤلفههای اصلی انتظار و فطریبودن حقیقت آن
162
181
FA
محمد مهدی
اعتصامی
هیئت علمی
mm_etesami@yahoo.com
10.22081/jm.2020.59670.1018
به نظر میرسد در میان مؤلفههای مهدویت اساسیترین مؤلفه، «فطریبودن حقیقت انتظار» است که در بیانات رهبر معظم انقلاب مدظلهالعالی جایگاهی ویژه یافته و بر آن تأکید فراوان شده است (29/06/1384). هر امر فطری، از زمان خاص و مکان خاص و مسلک و نژاد خاص فراتر میرود و مشمول نوع انسان در همۀ زمانها و مکانها میشود. همچنین فطریبودن یک امر، زوال و تغییر و نیز اختلاف و تخلف در آن امر را منتفی میسازد؛ بر این مبنا، ظهور امام عصرعج و حکومت جهانی آن حضرت، مظهر و مرتبهای از همان غایت و مقصودی است که در فطرت آدمی و ساختار وجودی او تعبیه شده و انسانها برای آن غایت خلق شدهاند و ادامۀ حیات یافتهاند. بر این اساس، فطریبودن انتظار ظهور نیز در امتداد فطری بودن یک انتظار برتر و فراگیرتر، یعنی انتظار برای رسیدن به غایت خلقت انسان است. در این مقاله سعی شده است ارتباط میان غایت نهایی انسان و حقیقت عام انتظار با نگرش فطری و شهودی تبیین شود و مشخص گردد که ظهور امام عصرعج و حکومت جهانی آن حضرت در ظرف جامعۀ جهانی آخرالزمان نیز یکی از مراتب اصلی همان غایت مطلق است و انتظار ویژۀ این ظهور نیز در امتداد آن انتظار کلی است.
فطرت, غایت فطری, دین فطری, انتظار
https://jm.isca.ac.ir/article_69430.html
https://jm.isca.ac.ir/article_69430_947479ea63a61ee982f1e8c66443b336.pdf